40 dagen tijd

Vastentijd, Veertigdagentijd of Quadragesima is de periode die begint op Aswoensdag als voorbereiding op het Paasfeest. De veertigdagentijd is een periode van vasten en bezinning op de feitelijke christelijke levenspraktijk. Alhoewel er zesenveertig dagen verlopen tussen Aswoensdag en Pasen (einde van de vastentijd) wordt er traditioneel (binnen de Katholieke Kerk) niet gevast op de zes zondagen tijdens die periode waardoor je op veertig dagen uitkomt.  

In de vroeg-christelijke tijd vastte men tot zonsondergang. Onder andere koning David en de profeet Daniël vastten in voor-christelijke tijden al, om Gods hulp en steun te zoeken (2 Samuel 12:16; Daniël 9:3). Ook Jezus ging direct na zijn doop vasten (Mattheus 4:2). Rond het jaar 250 werd dit vasten uitgebreid naar alle dagen van de Goede Week, terwijl het Concilie van Nicaea in 325 getuigt van een 40-dagen vasten.

Binnen het protestantisme is er geen expliciete gezamenlijke traditie van vastenperiode. Wel zijn er individuele protestanten die vasten in de 40 dagen voor Pasen. Op individuele basis of in kleine groepen wordt er door sommige protestanten ook elders in het jaar gevast. De precieze inhoud van het vasten is niet helder gedefinieerd. Zo zijn er mensen die meerdere dagen achter elkaar in het geheel niet eten, terwijl anderen zich onthouden van een bepaalde gewoonte, zoals roken, televisie kijken of alcohol nuttigen.  

De grondleggers van het gereformeerd protestantisme hebben wel oog gehad voor een goede vastenpraktijk. Calvijn wijdt in zijn grote werk de institutie verschillende paragrafen aan de praktijk van het vasten. Voetius gaat in zijn grote werk over de godsvrucht uitvoerig in op het daadwerkelijk vasten door gelovigen. Dit vasten is echter gekoppeld aan boetedoening, bijvoorbeeld rond biddagen en niet aan de periode van de veertig dagen voor pasen. In het protestantse christendom van de 21e eeuw is deze praktijk goeddeels verloren gegaan.  

Naast bezinning wordt het vasten ook wel gebruikt als sponsoractie.