Rust

Ik las een tijdje geleden een blogreeks van Esther Kaper (EO) over rust. Haar ervaringen zijn herkenbaar, interessant en vol goede inzichten. Deze inzichten haalt zij overigens gedeeltelijk uit een boek van John Mark Comer (The Ruthless Elimination of Hurry: How to Stay Emotionally Healthy and Spiritually Alive in the Chaos of the Modern World) haalt, maar ze weet het ook mooi te vertalen naar een aantal tips.

Waarom zijn we zo onrustig en massaal op zoek zijn naar rust, vraagt Esther zich af. We zijn haastig met zijn allen, maar klaarblijkelijk willen we ook van deze haast af. Hoe doe je dat?

Volgens Comer is de oplossing voor minder haast in ieder geval niet: ‘meer tijd’. Zouden we meer tijd hebben, dan zouden we ons leven simpelweg nóg voller stoppen. Daarna zouden we ons realiseren dat we nog steeds niet alles kunnen doen wat we willen.
We zijn mensen en we zijn beperkt. Uiteindelijk is ons leven eindig. Je kunt simpelweg niet álles wat je wilt voor je dood hebben gedaan.
Volgens Comer is het antwoord te vinden als je inzoomt op het leven van Jezus. Daaruit kunnen we gewoontes halen, die goed zijn voor ons en die onze haastziekte elimineren.”

Wat moeten we doen?

Tip 1: wees alleen in stilte
Dit blijkt nog niet zo eenvoudig als we denken. Onder de douche ervaren we waarschijnlijk één van onze weinige momenten in stilte op een dag. Maar die stilte brengt ons wel tot onszelf. Even geen afleiding en alleen zijn met je gedachten en gevoelens. Confronterend misschien, maar ook inzicht gevend en momenten van reflectie.
De christelijke traditie heeft prachtige rituelen om stilte een plek te geven in je leven; denk aan gebed en stille tijd.

Een ander voorbeeld: Rik Torfs (Belgisch hoogleraar KU Leuven) is een groot pleitbezorger (en met hem velen) van wandelen. Via X (twitter):
“Wanneer ik samen met iemand wandel, valt het me altijd op hoe snel de meeste mensen lopen. Dan vraag ik of het wat langzamer kan. Kom tot rust. Keer in jezelf. Vertraag en wees stil. Ik denk dan aan deze Bijbeltekst: ‘Staak de strijd, en erken dat Ik God ben, verheven boven de volken, verheven boven de aarde’ (Psalm 46:11, NBV21). Dat is genoeg.”

Tip 2: het houden van sabbat
Een dag niet productief zijn, ook dat zal de meeste mensen niet eenvoudig vallen. En toch besteed God in de Bijbel veel aandacht aan de sabbat (rustdag), een dag van improductiviteit. Een dag met de focus op je vrienden, familie en God. Een dag waarin je niet bezig bent met moeten, maar met de dingen die mogen. Ontspanning en uitrusten zijn de belangrijkste woorden van deze dag.

Tip 3: de weg van Jezus: gulheid en eenvoud
De bovengenoemde productiviteit en onze grote focus op materiële zaken zorgen voor een constante druk. Het is immers nooit genoeg, de horizon is eindeloos. We worden hier rusteloos van, maar Jezus leert ons dat er maar een paar zaken noodzakelijk zijn:

“Draag de rijken van deze wereld op niet hoogmoedig te zijn en hun hoop niet in zoiets onzekers te stellen als rijkdom, maar op God, die ons rijkelijk van alles voorziet om ervan te genieten. En draag hun op om goed te doen, rijk te zijn aan goede daden, vrijgevig, en bereid om te delen. Zo leggen ze een stevig fundament voor de toekomst, en winnen ze het ware leven. (1 Timoteüs 6: 17-19)

Tip 4: Vertraag je leven
Het basisprincipe is: vertraag je lichaam, vertraag je leven. We zijn geen hersenen op benen. We zijn hele mensen: holistisch (het geheel is meer dan de som der delen).

Ik las een voorproefje uit het boek: De kracht van rust (Mirjam van der Vegt) met in de proloog de volgende quote:
“Je kunt goed rusten of de rust opzoeken – en toch de innerlijke rust missen. Daarom gaat rust verder dan de afwezigheid van werk of geluid.”

En wat hopen we te vinden?
Het zoeken naar rust moet niet als doel worden gesteld of als nieuw onderdeel van onze to-do-lijst, maar we moeten begrijpen dat rust ons naar onszelf en God kan brengen. De onrust en het jagen naar geluk brengen ons niet naar onszelf of de zaken die er echt toe doen, maar zorgen ervoor dat we er juist steeds minder toe komen. We vergeten vaak hoe het is om stil te zijn, om eenvoudig te leven, om te vertragen, om je bewust te richten op belangrijke zaken. En zodoende vergeten we ook onszelf en God telkens op te zoeken en raken we de kern van de zaak uit het oog.
De christelijke traditie heeft prachtige middelen (rituelen) die ons helpen ons weer op deze kern te richten. De Veertigdagentijd en de vier genoemde tips kunnen dan een goede start zijn.

Dick Sluiter