Vertrouwen en kwetsbaarheid, succesvolle teams kunnen er niet zonder!

Vertrouwen…….

Ik wil leven hier, kiezen sterk en vrij te zijn. De hemel waarin ik geloof, zal ik vinden!
Gabriëlla’s song uit de film ‘As it is in Heaven’ / Esthers lied uit de musical ‘Ondersteboven’.

Kan een hoofdartikel van mijn hand wel over iets anders gaan dan over de musical ONDERSTEBOVEN? Die vraag heb ik mijzelf vaak gesteld. Want zelfs na de uitvoeringen gaat het in de kerk maar ook binnen ons gezin, onze familie en vriendenkring regelmatig over de musical. En dat is natuurlijk niet gek want vanaf september stond veel vrije tijd in het teken hiervan. Uiteindelijk zoveel publiek en zoveel enthousiaste reacties! Alle tijd en energie was het meer dan waard! Dus eigenlijk kan het alleen maar daarover gaan. Toch ga ik proberen ergens anders over te schrijven. Maar dan wel aan de hand van hoe ik deze intensieve periode heb beleefd.
Het musical projectteam heeft na drie producties een heel bijzondere band met elkaar opgebouwd. Je zou kunnen zeggen dat wij letterlijk en figuurlijk met elkaar kunnen lezen en schrijven. Dat wij als team zo goed op elkaar ingespeeld zijn, dat is in mijn beleving een randvoorwaarde om zo’n productie in goede harmonie met meer dan 100 musicalsterren te kunnen doen. Maar daar ligt meer aan ten grondslag. Ik denk dat er drie voorwaarden (3V’s) nodig zijn om goed samen te werken: Vrijheid, Verantwoordelijkheid, Vertrouwen.
Vrijheid
Om goed te functioneren, is het nodig dat je vrijheid ervaart in de keuzes die je maakt. Je bent vrij om te denken en te doen waarvan jij denkt dat het goed is. Natuurlijk is vrijheid niet onbeperkt, regels zijn nodig. Net als bij de opvoeding van kinderen; geef ze structuur en duidelijke grenzen. Maar ook daar is het belangrijk dat altijd wordt nagedacht over de oorsprong van regels. Niks is dodelijker dan organisaties waar regels belangrijker worden dan het doel waarvoor de regels oorspronkelijk zijn bedacht. Vrijheid is voor de kerk ook een basisprincipe: als je graag wilt dat de kerk aantrekkelijk blijft voor verschillende stromingen, geef dan ook verschillende mensen de vrijheid om dingen te organiseren zoals zij denken het geloof uit te kunnen dragen. En geef ook vooral iedereen het gevoel dat je in onze kerk vrij bent om te zijn wie je bent.
Verantwoordelijkheid
Pas als je vrijheid ervaart, kan je verantwoordelijkheid nemen. Dit geldt eigenlijk op alle niveaus van onze samenleving. Zonder vrijheid, geen mensen die verantwoordelijkheid kúnnen nemen. Ook hier is een vergelijk met de opvoeding van kinderen heel illustratief. Als je aan kinderen vraagt om een klusje voor jou te doen, dan verwacht je dat ze verantwoordelijkheid nemen. Maar als je vervolgens 100 regels meegeeft hóe het klusje precies uitgevoerd moet worden, dan weet je op voorhand al dat zowel de kinderen als de opvoeder teleurgesteld zullen zijn. “Ruim je kamer op, maar wel nu en op mijn manier…” Uit eigen ervaring weet ik hoe moeilijk het is om de goede balans te zoeken in het geven van vrijheid en het laten nemen van eigen verantwoordelijkheid.

Ook in de volwassen wereld is dit een enorme uitdaging. Iedereen zal beamen dat mensen vrij zijn om keuzes te maken maar zodra er verantwoordelijkheid door anderen genomen wordt, zijn sommige mensen toch geneigd om terug te vallen op oude regels. Soms is daarbij het doel allang uit het oog geraakt.
In onze maatschappij is een goede balans tussen vrijheid en verantwoordelijkheid vaak ver te zoeken. Kijk bijvoorbeeld naar de toeslagenaffaire. Het oorspronkelijke doel was fraudebestrijding. Iets waar je het níet mee óneens kan zijn. Vervolgens zijn regels bedacht om dit doel te bereiken. Jarenlang hebben de regels tot op het niveau van de rechterlijke macht geprevaleerd boven het oorspronkelijke doel. Dit bleek soms letterlijk dodelijk voor mensen die ten onrechte als fraudeur werden bestempeld. Het is bijna niet te begrijpen dat niemand éérder de verantwoordelijkheid nam om het doel én dus de menselijke maat weer voorop te stellen. Mijns inziens kan dit alleen maar als zelfs door rechters geen echte vrijheid meer wordt ervaren in het opstellen van hun oordeel. En als ik kijk waar we in Nederland op dit moment grote problemen ervaren (antisemitisme, klimaat, maakindustrie, voedselproductie, bestuur) dan kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat veel mensen geen echte vrijheid meer ervaren om verantwoordelijkheid te nemen.
Vertrouwen
Als laatste vertrouwen. De betekenis van dit woord is misschien wel allesomvattend: 1(werkwoord) met zekerheid hopen en 2(zelfst.nw.) het geloof in iemands goede trouw en eerlijkheid. Pas als je echt vertrouwen hebt in de ander, pas dan ervaart die ander vrijheid en kan hij of zij verantwoordelijkheid nemen. Je gelooft in iemands goede trouw en eerlijkheid. In de kerk speelt vertrouwen op allerlei niveaus; Gods vertrouwen in mensen maar ook ons vertrouwen in Zijn doel met mensen. Binnen onze gemeente zijn we zoekende hoe we in veranderende omstandigheden het kerkenwerk zo goed mogelijk kunnen organiseren. Als team Kruiskerk proberen we daarin onze verantwoordelijkheid te nemen, met het vertrouwen in een mooie toekomst voor onze kerk.
De drie V’s
De harmonie die wij binnen ons musical projectteam ervaren, is denk ik gebaseerd op deze drie V’s: we voelen vrijheid om de productie op onze eigen manier vorm te geven, we nemen alle vijf onze verantwoordelijkheid maar bovenal hebben we het volste vertrouwen in elkaar en álle deelnemers. Ondanks dat we heel verschillend zijn, zeker als het gaat om hoe wij ons geloof beleven. Voor mijzelf geldt bijvoorbeeld dat twijfel vaak overheerst. Ik kan me haast niet voorstellen dat een God van liefde zoveel mensen laat lijden, in oorlogen, door honger, in ziekte en door sterven. Veel twijfels dus en toch voel ik mij verbonden met andere christenen, is er een vlammetje dat af en toe weer opgestookt moet worden. Hoe dat gaat?
Niet door van mezelf te eisen dat het moet beginnen met een rotsvast geloof in God maar juist om vrijheid te voelen en daardoor iets van God te ervaren in muziek, verhalen, gedichten maar vooral in mensen om me heen. Dat geeft mij een basis van vertrouwen dat door alle pijn en verdriet heen een God is die ons draagt. In déze vrijheid en met dát vertrouwen, probeer ik mijn verantwoordelijkheid te nemen, ook in onze kerk.

Ruth Schipper-Bouwstra